Veel jonge ouders krijgen er vroeg of laat mee te maken: slaapregressie van hun jonge kind. Waarschijnlijk wist je vóór je kinderen kreeg niet eens wat slaapregressies zijn. Nu zul je je er veel meer mee bezig houden dan je had verwacht. In dit artikel vertellen we je alles over slaapregressies, wat het zijn en hoe je ermee om kunt gaan.
Wat is slaapregressie?
Slaapregressie is een combinatie van de woorden slaap en regressie. In een periode van slaapregressie slaapt je kindje een stuk slechter dan normaal is. Dit heeft in de regel te maken met het feit dat je kind een nieuwe vaardigheid aan het ontwikkelen is. Het woord “regressie” is dan ook maar deels terecht. Er zit wellicht achteruitgang in het slapen van je kindje, maar het betekent juist dat je kind vooruitgang boekt. Er wordt slecht geslapen, maar daarna kan je kindje iets nieuws, zoals lopen, kruipen of een andere nieuwe vaardigheid.
Slaapregressie herkennen
Veel ouders vragen zich af hoe ze een slaapregressie kunnen herkennen. Bekende tekenen van een slaapregressie zijn dat je kindje opeens ’s nachts weer veel wakker wordt, of dat je kindje uit het niets veel slechter slaapt dan vóór de regressie.
Dutjes worden geweigerd, je kind is meer huilerig dan normaal en eet en drinkt soms ook slechter. Ook is je kind soms onrustiger en heeft het een slechter humeur. Dit laatste is natuurlijk niet gek, want als je slecht(er) slaapt heeft dat geen goed effect op je gemoedstoestand.
Slaapregressies: wanneer treden deze op?
Slaapregressies komen op verschillende leeftijden voor. Deze momenten zijn redelijk goed te voorspellen maar natuurlijk zit er wel variatie tussen kinderen. Ook de ernst en de hoeveelheid last die een kind heeft van de slaapregressie verschilt enorm per kind.
Je kunt slaapregressies verwachten rond de volgende leeftijden:
Slaapregressies komen dus niet alléén bij baby’s voor, maar ook bij peuters tot een jaar of drie. In deze eerste twee à drie jaar van het mensenleven maakt een mens veel ontwikkelingen door. Slaapregressies zijn eigenlijk een neveneffect van de ontwikkeling die het kind doormaakt. Bedenk je maar eens wat een verschil er zit tussen een pasgeboren baby en een kindje van anderhalf jaar: in een korte tijd heeft het kleine mens een hoop geleerd!
De reden dat slaapregressies rond de leeftijd van 4 maanden beginnen is omdat je kind dan grote lichamelijke veranderingen kent. Je kind begint dan zichzelf te verplaatsen door bijvoorbeeld om te rollen, of dingen op te pakken. Rond de 6 à 7 maanden gaat je kind vaak kruipen. Al dit soort ontwikkelingen gaan in de regel samen met slaapregressies.
Slaapregressie en ontwikkeling
Een slaapregressie is niets anders dan een resultaat van een positieve ontwikkeling. Dit veroorzaakt slaapproblemen bij je kindje en waarschijnlijk slaap je daar zelf ook een stuk minder door.
Het kinderbrein ontwikkelt zich voortdurend, maar in sommige periodes ontwikkelt het zich veel sneller dan gemiddeld. In deze periodes, zullen de meeste kinderen te maken krijgen met slaapregressie. De reden dat je kindje dan minder goed slaapt, is dat de hersenen hun capaciteit dan gebruiken voor het leren van een nieuwe vaardigheid. De ontwikkeling op het slaap-gebied stopt dan even of gaat zelfs tijdelijk achteruit. Vandaar het woord “regressie”. De volledige capaciteit van je kindje wordt gebruikt voor het leren van die nieuwe vaardigheid. Er is tijdelijk dan ook geen ruimte voor goed eten, drinken en/of goed slapen.
Hoe lang duren slaapregressies?
Een slaapregressie duurt meestal een paar weken. Een slaapregressie begint vaak heel plotseling en houdt ook heel plotseling weer op. Duurt het maar een paar dagen? Dan is de kans groot dat er geen sprake is van een slaapregressie, maar van iets anders. Zo kan je kindje bijvoorbeeld een paar dagen ziek of niet lekker zijn, waardoor het iets slechter slaapt.
Een slaapregressie gaat vrijwel altijd gepaard met ontwikkelingen die je kind doormaakt. Dit kan twee weken duren, maar ook zes. Het is echter altijd tijdelijk.
Hoe ga ik met een slaapregressie om?
Tijdens een slaapregressie, slaapt je kindje veel slechter dan normaal. Dit betekent echter niet dat je niets kunt doen om het leven voor je kind (en jezelf!) iets makkelijker te maken.
Het belangrijkste om in gedachte te houden is dat je kind het op zo’n moment niet makkelijk heeft. Het leren van een nieuwe vaardigheid kost veel capaciteit van het brein van je kindje, en dit kost veel energie. Als je kind hierdoor wat minder “makkelijk” is dan je gewend bent, dan weet je waar dit door komt. Reken je kind hier dan ook niet op af.
Om je kind te helpen, kun je het proberen te stimuleren bij het leren van de nieuwe vaardigheid. Merk je dat je kindje bijvoorbeeld probeert te kruipen? Help je kind dan en ga samen oefenen. Zo help je je kind sneller de vaardigheid onder de knie te krijgen en heeft je kind niet het gevoel dat het er alleen voor staat.
Ook helpt het voor een kind als je vaste slaaptijden aanhoudt. Ook als je kindje niet wil slapen, zorg je ervoor dat je altijd rond het zelfde tijdstip naar bed gaat. Ook op vaste tijden eten en drinken zijn gunstig voor het dag- en nachtritme van je kindje.
Denk als ouders vooral ook aan jezelf tijdens de slaapregressie van je kindje. Je kindje heeft het moeilijk, maar jij/jullie waarschijnlijk ook! Je kind huilt meer en wordt ’s nachts vaker wakker. Dit heeft natuurlijk ook een effect op jouw eigen gemoedstoestand. Ben er voor je kindje, maar neem af en toe een moment voor jezelf. Zorg dus dat je jezelf zeker niet wegcijfert tijdens deze lastige periode.
Veel gestelde vragen
Hoe herken je slaapregressie?
Slaapregressie is een normaal onderdeel van de ontwikkeling van kinderen, maar het kan moeilijk te herkennen zijn. Slaapregressie is wanneer het slaappatroon van je kind plotseling verandert, en het moeite heeft om in slaap te vallen of te blijven. Veel voorkomende tekenen van slaapregressie zijn vaker wakker worden gedurende de nacht, moeite hebben om weer in slaap te komen na het wakker worden, en er langer over doen om ’s nachts in slaap te vallen. Huilen of drukte tijdens het wakker worden kan ook een teken zijn van slaapregressie.
Als je denkt dat je kind een slaapregressie doormaakt, zijn er een paar dingen die je kunt doen om het weer op de rails te krijgen. Ten eerste, zorg ervoor dat je kind overdag voldoende dutjes doet als het jonger is dan 3 jaar. Dit helpt ervoor te zorgen dat het niet oververmoeid is en ’s nachts moeite heeft om in slaap te vallen. Het is ook belangrijk om een consistente bedtijdroutine aan te houden; dezelfde activiteiten doen voor het slapengaan helpt om aan te geven dat het tijd is om te slapen en kan je kind helpen in slaap te vallen. Beperk bovendien de schermtijd voor het slapengaan; het is aangetoond dat het blauwe licht van schermen de melatonineproductie onderdrukt, waardoor kinderen (en volwassenen!) moeilijker in slaap kunnen vallen.
Tot slot, als je merkt dat je midden in een bijzonder moeilijke periode van slaapregressie zit zonder dat het einde in zicht is, aarzel dan niet om professionele hulp in te roepen van je kinderarts of een gecertificeerde baby/kinder-slaapconsulent die je advies op maat kan geven over de beste manier om problemen met de slaapgewoonten van je kleintje aan te pakken.
Is slaapregressie slecht voor mijn kind?
Slaapregressie kan zorgwekkend zijn voor ouders, vooral als het gaat om de gezondheid en het welzijn van hun kind. Slaapregressie is een natuurlijk proces waarbij de slaappatronen van een kind veranderen door verschillende omgevings-, fysieke of psychologische factoren. Hoewel deze veranderingen normaal zijn en verwacht worden tijdens bepaalde ontwikkelingsstadia, zijn er enkele gevallen waarin slaapregressie negatieve gevolgen kan hebben voor je kind.
Om te beginnen kan slaaptekort ernstige langetermijneffecten hebben op de lichamelijke en geestelijke gezondheid van je kind. Studies hebben aangetoond dat gebrek aan voldoende slaap kan leiden tot concentratieproblemen, stemmingswisselingen, prikkelbaarheid en slechte schoolprestaties bij kinderen. Bovendien is een slechte slaapkwaliteit in verband gebracht met een grotere kans op overgewicht bij kinderen.
Verder kunnen kinderen die last hebben van frequente slaapstops ook een verhoogd stressniveau ervaren, omdat ze moeite hebben zich aan te passen aan het nieuwe slaapschema. Stresshormonen als cortisol kunnen een ravage aanrichten in het lichaam van je kind als je er niet goed mee omgaat, wat na verloop van tijd kan leiden tot angst- en depressiesymptomen, een verzwakte immuniteit en cognitieve stoornissen.
Aan de andere kant, hoewel er potentiële risico’s verbonden zijn aan slaapregressie bij kinderen, is het belangrijk om te onthouden dat het meestal een tijdelijke fase is die uiteindelijk met de tijd zal overgaan. Het belangrijkste is dat ouders de tekenen vroegtijdig herkennen, zodat ze maatregelen kunnen nemen om een optimale slaapomgeving voor hun kinderen te creëren, zoals het beperken van schermtijd voor het slapen gaan en het strikt naleven van een consequente bedtijdroutine elke avond. Daarnaast zijn er verschillende strategieën die je kunt gebruiken, zoals het scheppen van een rustgevende sfeer in de slaapkamer van je kind of het ondernemen van activiteiten die ontspanning bevorderen, zoals het voorlezen van verhaaltjes voor het slapen gaan. Met geduld en toewijding moet je je kleintje zonder grote problemen succesvol door deze moeilijke periode kunnen loodsen!
Hoe lang duurt een slaapregressie?
Slaapregressie is een periode waarin het slaappatroon van een kind verandert, waardoor het langer wakker is en vaker ’s nachts wakker wordt. Het kan moeilijk zijn voor ouders om te begrijpen wat er gebeurt en hoe lang het zal duren. Gelukkig zijn de meeste episodes van slaapregressie tijdelijk en duren ze meestal enkele dagen tot enkele weken.